Duurzaam wonen kan natuurlijk niet zonder duurzame woning. Met het verduurzamen van een huis, spreken we van het energiezuiniger maken van het huis, door middel van isolatie, efficiëntere verwarmingssystemen, zonnepanelen en waterbesparende voorzieningen. Dit is belangrijk voor het milieu, omdat het de CO2-uitstoot vermindert en natuurlijke hulpbronnen spaart. Daarnaast leidt een duurzame woning tot kostenbesparing op de lange termijn, door lagere energierekeningen en een verhoogde woningwaarde. In deze blog helpen we je bij het opdoen van ideeën om jouw woning te kunnen verduurzamen en leggen we uit waar je op moet letten bij deze verduurzaming.
Eerste stappen bij verduurzaming
Woning verduurzamen: waar begin je dan? Allereerst is het belangrijk om een energie-audit uit te voeren. Met deze informatie achter de hand, ga je doelen stellen voor het verduurzamen van jouw woning.
-
Energie-audit
Een energie-audit is een grondige inspectie en analyse van een woning, om energieverbruik te evalueren en besparingsmogelijkheden te identificeren. Dit helpt inefficiënties op te sporen, energiekosten te verlagen en de ecologische voetafdruk te verkleinen. Een energie-audit uitvoeren begint bij het inspecteren van de isolatie, de ramen, de deuren en de verwarmingssystemen. Daarna ga je op zoek naar plekken waar warmteverlies plaatsvindt, met behulp van speciale apparatuur als een thermografische camera. Vervolgens analyseer je de energierekeningen om verbruikspatronen te begrijpen.
-
Stellen van doelen
Met alle informatie van de energie-audit achter de hand, ga je korte- en langetermijndoelen bepalen, zoals het verminderen van energieverbruik met 20% in een jaar (kort) of volledig energieneutraal worden (lang). Hierna ga je prioriteiten stellen op basis van budget en impact, bijvoorbeeld eerst isoleren (grote impact, relatief lage kosten) en later zonnepanelen installeren (hogere kosten, aanzienlijke impact).
Isolatie en luchtdichtheid
Een duurzaam huis kan pas worden gerealiseerd als er geen warme lucht naar buiten ontsnapt of koude lucht het huis binnentreedt. Om dit te voorkomen en de woning verduurzamen haalbaar te maken, zorg je voor goede isolatie en luchtdichtheid.
-
Isoleren van het huis
Isolatie behoort tot één van de meest bekende energiebesparende voorzieningen. Er bestaan verschillende soorten isolatie, waaronder dakisolatie, muurisolatie en vloerisolatie. Dit zijn de drie plekken in huis waar warmte het snelst ontsnapt en kou het makkelijkst binnenkomt. Belangrijk dus om het huis hier te isoleren, voor meer verduurzaming. Dit kan bijvoorbeeld gedaan worden met glaswol (goede thermische en geluidsisolatie), steenwol (brandwerend en vochtbestendig) of EPS (licht en waterbestendig).
-
Luchtdichtheid verbeteren
Om kieren af te sluiten en de luchtdichtheid van de woning te verbeteren, kun je tochtstrips en andere afdichtingen plaatsen bij de ramen en deuren, om tocht te verminderen. Ook kit of schuim kan helpen bij het voorkomen van warmteverlies door kieren en naden in de woning.
Verwarming en koeling
Over het algemeen vallen verwarming en verkoeling van de woning onder de grootste energieposten. Door hier efficiënt mee om te gaan, kun je dan ook jouw huis energiezuinig maken. Voor deze energiebesparende voorzieningen kun je aan de volgende stappen denken:
-
Efficiënte verwarmingssystemen
De beste manier om een huis energiezuinig te verwarmen, is het plaatsen van vloerverwarming en warmtepompen. Hiermee wordt de bestaande omgevingswarmte gebruikt en wordt de warmteverdeling gelijkmatiger, wat lagere energiekosten oplevert. Ook is het natuurlijk belangrijk om de bestaande verwarmingssystemen regelmatig te laten controleren, onderhouden en reinigen, zodat ze efficiënt blijven verwarmen.
-
Koelingsopties
Met passieve koelingstechnieken, zoals zonwering, natuurlijke ventilatie en reflecterende dakbedekking, houd je al veel warmte buiten zonder extra energie te verbruiken. Maar je kunt ook energiezuinige airconditioners plaatsen, die een hoog energielabel hebben. Deze zorgen voor efficiënte en energiezuinige verkoeling van de woning.
Energieopwekking
Het opwekken van duurzame energie thuis, vermindert de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen en verlaagt de energiekosten. Zelf energie opwekken voor jouw energiezuinige huis, kun je op een aantal manieren doen.
-
Zonnepanelen
Zonnepanelen kunnen eenvoudig worden geïnstalleerd op het dak en verminderen daarbij de energierekeningen en de CO2-uitstoot. Afhankelijk van de subsidies en de energiekosten, kun je het plaatsen van zonnepanelen al in 6 à 10 jaar terugverdiend hebben. Zonnepanelen zijn daarom een populaire manier om de woning te verduurzamen.
-
Andere hernieuwbare energiebronnen
Naast zonnepanelen bestaan er meer, onbekende methoden. Zo kun je met kleine windturbines windenergie opwekken of aardwarmte inzetten voor verwarming en verkoeling, door middel van geothermie. Maar biomassa, waarbij organisch materiaal wordt verbrand voor energie, of het combineren van verschillende systemen is natuurlijk ook mogelijk.
Waterbeheer
Bij duurzaam wonen hoort ook een stukje waterbeheer. Zowel water besparen als water efficiënt verwarmen is belangrijk, om een woning duurzamer te maken.
-
Waterbesparing
Met waterbesparende kranen en douchekoppen kun je het waterverbruik al sterk verminderen, zonder dat je hoeft in te leveren op comfort. Om te besparen op het waterverbruik voor buiten, kun je regenwateropvang en grijs watergebruik realiseren, waarmee je regenwater en grijs water inzet om de tuin te irrigeren of bijvoorbeeld toiletten door te spoelen.
-
Efficiënte waterverwarming
Water op een duurzame manier verwarmen, doe je met zonneboilers (die werken op zonne-energie) of doorstroomverwarmers (die direct warm water leveren zonder opslagtank). Hiermee bespaar je energie. Ook het isoleren van warmwaterleidingen is belangrijk. Zodat de watertemperatuur goed behouden blijft en er niet extra verwarmd hoeft te worden na eventueel warmteverlies.
Slimme technologieën
Slimme technologieën verbeteren de energie-efficiëntie en comfort van de woning, door een geautomatiseerd beheer van huishoudelijke systemen. Denk hierbij aan verwarming, verlichting en beveiliging.
-
Energiebeheer systemen
Met slimme thermostaten en verlichting kun je temperaturen en verlichting optimaliseren op basis van gebruikspatronen, wat energie en kosten bespaart. Maar met de monitoring en optimalisatie van energieverbruik kun je ook de progressie goed in de gaten houden. Bijvoorbeeld met real-time inzicht in het verbruik, waardoor inefficiënties snel kunnen worden opgelost.
-
Automatisering en domotica
Apparaten als slimme koelkasten, wasmachines en beveiligingssystemen werken samen voor een efficiënter huishouden. Door de dagelijkse taken te automatiseren en samen te laten werken, wordt het wooncomfort verhoogd en het energieverbruik verlaagd. Denk bijvoorbeeld aan automatische lichtuitschakeling bij afwezigheid.
Financiële overwegingen
Verduurzaming van een huis vereist initiële investeringen, maar kan op lange termijn aanzienlijke besparingen opleveren. Kijk daarom goed naar de kosten, de baten en eventuele subsidies die nog aangevraagd kunnen worden.
-
Kosten en baten analyse
Analyseer de kosten van duurzame technologieën en de verwachte energiebesparingen. Op die manier kun je de investeringen en besparingen naast elkaar leggen. Geef extra aandacht aan de langetermijnvoordelen van de woning verduurzaming, waaronder de verhoogde woningwaarde, de lagere energiekosten en de verminderde milieubelasting.
-
Subsidies en financiële ondersteuning
Onderzoek beschikbare subsidies, zoals energiebesparingssubsidies en groene leningen. Maak daarnaast gebruik van gemeentelijke en nationale programma’s die financiële steun bieden voor verduurzaming. Vaak kan de eigen inleg voor verduurzaming van de woning hierdoor flink worden teruggebracht.
Wet- en regelgeving
Bij verduurzaming van een huis is het belangrijk om relevante wet- en regelgeving voor veiligheid en efficiëntie te volgen. Het huis energiezuinig maken kan dus alleen als je aan deze duurzaamheidswetten kunt voldoen.
-
Bouwvoorschriften en vergunningen
De wet- en regelgeving duurzaamheid is erg belangrijk als je woningen gaat (ver)bouwen met het oog op duurzaam wonen. Zorg daarom dat alle duurzame aanpassingen voldoen aan de lokale bouwvoorschriften en verkrijg de nodige vergunningen voor bouw- en renovatiewerkzaamheden.
-
Energielabels en certificeringen
Energielabels geven inzicht in de energie-efficiëntie van een woning, wat helpt bij het identificeren van de verbeterpunten. Doordat een energielabel verplicht is bij verkoop van de woning, zul je deze ook zeker nodig hebben als je wilt verhuizen. Hoe hoger het vastgestelde energielabel, des te duurzamer is de woning. Energielabel A is bijvoorbeeld gegeven aan een energiezuinig huis, terwijl een huis met energielabel G nog om vele verduurzamingsmaatregelen vraagt. Een energielabel berekenen doe je niet zelf. Programma’s als BREEAM en LEED beoordelen en certificeren de duurzaamheid, waarmee je waarde kunt toevoegen en beter kunt voldoen aan de milieunormen.
Praktische tips en checklists
Verduurzaming van een huis vereist een gestructureerde aanpak en regelmatig onderhoud, zodat de doorgevoerde maatregelen ook voor veel efficiëntie blijven zorgen op de lange termijn. Hiervoor kun je checklists handhaven of monitoring inzetten.
-
Checklist voor verduurzaming
Door een stapsgewijze handleiding voor huiseigenaren te volgen, haal je alles uit jouw ‘duurzaam wonen plan’. Begin met een energie-audit, waarna je goed gaat isoleren en efficiënte verwarmings- en koelsystemen gaat installeren. Overweeg ook hernieuwbare energiebronnen. Kies tevens voor het gebruik van duurzame materialen en energiezuinige apparaten, voor maximale impact en langetermijnbesparingen.
-
Onderhoud en monitoring
Plan jaarlijks onderhoud in voor de verwarming, de koeling en de energieopwekkingssystemen, om efficiëntie te behouden. Werk daarnaast met langdurige monitoring van het energieverbruik, om prestaties bij te houden. Gebruik slimme technologieën om dit energieverbruik te volgen en pas waar nodig dingen aan voor optimale efficiëntie en kostenbesparing.
Waar moet je rekening mee houden als je je huis verduurzaamd?
Een huis duurzaam maken begint met een energie-audit en isolatie, gevolgd door efficiënte verwarmings- en koelsystemen en het gebruik van hernieuwbare energiebronnen, zoals zonnepanelen. Slimme technologieën en regelmatig onderhoud zijn cruciaal voor het behoud van energie-efficiëntie. Naleving van wet- en regelgeving, zoals bouwvoorschriften en energielabels, is ook enorm belangrijk. Na de verduurzaming, is het waardevol om een nieuw energielabel voor woningen aan te vragen, om de meerwaarde te bewijzen. Begin vandaag en verduurzaam je huis met kleine stappen, zoals het vervangen van verouderde apparaten en het verbeteren van isolatie. Langdurige inzet voor duurzaamheid is namelijk niet alleen goed voor het milieu, maar verhoogt ook de waarde van je huis en verbetert de leefbaarheid op de lange termijn.
